Przydrożne krzyże

Wśród widocznych z daleka sosen, na wzgórzu przy ul. Chwaszczyńskiej, stoi duży, drewniany krzyż. Kaszubi nazywają to miejsce „Jasińskich Chojna”.
Od 1814 r. ród Jasińskich osiadł w Wielkim Kacku. W 1826 r. otrzymali ziemię na własność i u podnóża wzniesienia, przy dawnej ul. Wiczlińskiej, zbudowali swoje domostwo. Obecnie w tym miejscu są schody do Karwin II. W 1831 r. na ziemi gdańskiej wybuchła epidemia cholery, która nie ominęła Wielkiego Kacka. Spośród zakażonych większość umierała, a ich ciała w wielkim pośpiechu zakopywano. W Wielkim Kacku cmentarzem cholerycznym stał się sosnowy lasek i zbocze wzniesienia w okolicach kapliczki Anioła Stróża. W 1885 r. Józef Dominik Jasiński (ur. w 1864 r.) z bratem Andrzejem, na polecenie ojca – Franciszka Jasińskiego – ustawili wśród sosen dębowy krzyż. W ten sposób uczcili i upamiętnili zmarłych w czasie zarazy z 1831 r. Było to za czasów, gdy proboszczem Chwaszczyna i Wielkiego Kacka był ks. Jan Bonina, który zmarł w 1902 r. i spoczywa na cmentarzu chwaszczyńskim.
Po wielu latach krzyż narażony na działania atmosferyczne i wojenne zawieruchy ulegał stopniowemu zniszczeniu.

W 1953 r. Anna Jasińska (ur. w 1877 r.), żona Józefa Dominika Jasińskiego, który zmarł w drodze do domu z obozu w Potulicach (w 1945 r.), zdecydowała ustawić nowy krzyż. Wykonania krzyża podjął się wielkokacki cieśla Franciszek Grzegowski z ul. Chwaszczyńskiej. Poświęcenia dokonał ks. kan. Tadeusz Jasiński, trzeci proboszcz parafii św.
Wawrzyńca.

Gdy na terenie Wielkiego Kacka rozpoczęto budowę Karwin, rodzina Jasińskich musiała opuścić swoje gospodarstwo. Teren „Jasińskich Chojny” znalazł się w obrębie parafii Niepokalanego Serca Maryi na Karwinach. Proboszcz ks. Tadeusz Gawroński zaczął budowę kaplicy, a potem dużego kościoła. W 1991 r. na placu budowy, Piotr Schenk (nasz parafianin, obecnie zamieszkały na Karwinach I), pod nadzorem Jana Lehmanna z Wielkiego Kacka – kierownika budowy kościoła – wykonał nowy krzyż. Poprzedni przez lata zaatakowała próchnica. Dokładnie 4 sierpnia 1991 r. ks. Tadeusz Gawroński dokonał poświęcenia krzyża, który otoczony jest metalowym, ozdobnym parkanem. Na krzyżu została zachowana pamiątkowa data: 1931 rok. W ten sposób wielkokacki krzyż należy teraz już do parafii Niepokolanego Serca Maryi na Karwinach III.

Zofia Żywicka